Begin deze eeuw wordt Nederland, en met name Amsterdam, opgeschrikt door een serie liquidaties. Vanaf 2006 wordt het wat rustiger. Maar sinds 2010 regent het weer kogels. Inmiddels kun je spreken van een Eerste Onderwereldoorlog (2000-2005) en een Tweede Onderwereldoorlog (2010-2013). Deze week in de papieren Panorama: een lesje Nederlandse misdaadgeschiedenis.
Tekst Martijn Haas
De Eerste Onderwereldoorlog
Duur: 2000 – 2005
Aantal slachtoffers: plusminus 35
Slagveld: Amsterdam en omstreken
Centrale conflict: bloederige machtsstrijd tussen criminelen die in de jaren tachtig en negentig hun plek hebben verworven in de Nederlandse misdaadtop.
De eerste Onderwereldoorlog begint met de liquidatie van Jan Femer, 23 september 2000. De corpulente Femer heeft bergen met geld verdiend als een van de kopstukken van de Delta-organisatie. Wanneer hij in september 2000 een bezoek brengt aan de Amsterdamse Haarlemmerstraat, staan twee mannen hem in een steeg op te wachten; zij schieten Femer neer. De buitenwacht heeft dan nog nauwelijks een idee hoeveel conflicten er op dat moment in de onderwereld woeden of op het punt van uitbarsten staan. Femer is zo’n crimineel die met veel van die conflicten wel iets van doen heeft. Rechercheurs zien ook nu, dertien jaar na dato, nog altijd geen duidelijke dader. De moord is tot op de dag van vandaag nog steeds niet opgelost.
Grofweg zijn er vier ‘verhaallijnen’ die een rol spelen bij deze Eerste Nederlandse Onderwereldoorlog. Zo heeft het Amsterdamse crimeduo Johnny Mieremet en Sam Klepper een vete met een Joegoslavische maffiaorganisatie, waarbij de Joego’s een groot bedrag eisen. Het is zo’n conflict dat de misdaadwereld splijt in twee groeperingen: zij die aan de kant van Sam en Johnny staan, en zij die de andere kant kiezen. Een tweede conflict ontstaat wanneer er onenigheid komt over misdaadgeld dat is belegd bij vastgoedcrimineel Willem Endstra, ook wel de bankier van de onderwereld genoemd. Boeven als Mieremet, die veel geld bij hem hebben ingelegd, willen dat geld op een gegeven moment terug. Maar het belegde geld zit vast in Endstra’s beleggingsobjecten, zoals kantoorgebouwen, winkelstraten en woonwijken.
De Panorama van deze week, met onder meer het artikel over de onderwereldoorlogen in Nederland.
Vastgoedondernemers Dikke Peter en Kees Houtman komen - nadat Endstra is geliquideerd – in conflict met andere mensen in het onderwereldmilieu over een pand dat aan Mieremet en Endstra zou hebben toebehoord. Beide vastgoedmannen worden geliquideerd. Een derde conflict in deze periode houdt verband met het roekeloze gedrag van strafrechtadvocaat Evert Hingst, die meerdere grote criminelen bijstaat en ze onderling ook weer tegen elkaar uitspeelt, zoals hij dat doet met zijn ‘klanten’ Mink K. en Stanley Hillis. Een ongeleid projectiel, deze Hingst. Wanneer hij wordt geliquideerd, in 2005, heeft óók hij meerdere vijanden.
Tot slot is er de vermeende machtswellust van een misdaadgelegenheidsformatie, opgebouwd rond Willem Holleeder, Ali A., Dino S. en Stanley Hillis. Hoewel dit maar deels is aangetoond, heeft justitie lange tijd naar buiten gebracht dat deze groepering verantwoordelijk zou zijn voor een groot aantal afpersingen en mogelijk ook liquidaties. Iedere oorlog kent winnaars en verliezers. Mocht er een winnaar zijn van de Eerste Onderwereldoorlog die Nederland heeft gekend, dan is dat Willem Holleeder. Hij is de man die na jaren met veel afrekeningen nog altijd fier overeind staat, ook al wordt hij al lange tijd in verband gebracht met liquidaties. Deze oorlog kent echter meer verliezers dan winnaars.
Lees verder in de Panorama van deze week.
Het bericht Panorama Geschiedenis: de Eerste- en Tweede Onderwereldoorlog verscheen eerst op Panorama.